آوای نشاط: دکتر علی سالاریان درباره پیشنهادات مطرح شده برای تعیین تعرفه‌های پزشکی سال ۱۴۰۲، گفت: باید توجه داشته باشیم که تورم موجود در جامعه می‌تواند بر روی کیفیت خدمات سلامت، انگیزه پزشک، مهاجرت پزشک و ... اثر بگذارد. بنابراین تعرفه بسیار مهم است. از سوی دیگر تعرفه اضافی که باعث شود پرداخت از جیب مردم در این شرایط بالا رود نیز خطرناک بوده و می‌تواند آسیب‌زا باشد.
خدمات پزشکی آبکی می‌شوند؟
وی افزود: دولت‌ها در این مواقع موظفند که به عنوان پایه‌ای‌ترین حق یک فرد که سلامت و حفظ جان است، به کمک مردم بیایند و بخش خالی و اثرات تورم و جبران قیمت بالارفته را در بیمه‌ها اعمال کنند تا هم خرج و پرداخت از جیب مردم افزایش نیابد و هم با پایین نگه داشتن دستوری تعرفه، این وزن بر شانه نحیف جامعه پزشکی تحمیل نشود. امروز اعلام می‌کنند که تورم ۴۶.۳ درصد است. وقتی تورم متوسط ۴۶.۳ درصد است، در حوزه پزشکی که اکثر دستگاه‌ها و لوازمش از خارج از کشور خریداری می‌شود و وابسته به ارز است، قطعا تورم ۲۰ تا ۳۰ درصد بیش از این ۴۶ درصد است. بنابراین واضح است که برای حفظ کیفیت خدمات سلامت و برای اینکه کیفیت خدمات تنزل پیدا نکرده و این خدمات به قولی آبکی نشود، دولت باید بیمه‌ها را تقویت کند و افزایش واقعی در تعرفه‌های پزشکی رخ دهد.
اُفت کیفیت خدمات سلامت
سالاریان ادامه داد: اینکه بخواهیم به صورت دستوری و با توجه به میزان پول مقرری که داریم، نرخ خدمات پزشکی را قیمت‌گذاری کنیم، باعث کاهش کیفیت خدمات پزشکی می‌شود. در عین حال این روش به سلامت مردم آسیب زده و باعث شده که کیفیت خدمات سلامت در سال‌های اخیر اُفت پیدا کند و در عین حال بسیاری از پزشکان خوب ما مهاجرت کردند، بسیاری به سمت رشته‌های زیبایی یا جراحی‌هایی که خیلی حیاتی نیست، رفته‌اند. از طرفی پزشک مجبور است برای اینکه مطبش بگردد و زیر بار هزینه‌های آنچنانی نرود، این اقدامات را انجام دهد.
معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی کشور درباره پیشنهادات این سازمان در زمینه افزایش تعرفه‌های سال آینده، گفت: عددی که معمولا پیشنهاد می‌کنیم به این صورت است که برای جزء حرفه‌ای یعنی دستمزد پزشک، میزان افزایش سازمان تامین اجتماعی، یعنی حقوق کارگری در نظر گرفته شود. همچنین برای تعیین جزء فنی که مربوط به خرید دستگاه، اجاره مطب و ... است، آمار را در زمینه تورم باید در نظر گرفت که البته هر یک از این‌ها وزنی دارد. سازمان نظام پزشکی بر این اساس پیشنهادش را ارائه می‌دهد. هرچند دولت همیشه از این مبلغ پیشنهادی سازمان می‌کاهد. در ماه اخیر نرخ تورم حداقل ۴۶ درصد است. از طرفی افزایش حقوق کارگری هم اعمال می‌شود که باید در تعیین تعرفه‌ها مورد توجه قرار گیرند. در حال حاضر هم در شورای عالی بیمه در حال پیگیری هستیم.
تعیین تعرفه‌ها بر اساس کف تاب‌آوری مراکز درمانی
سالاریان با بیان اینکه تورم در حوزه درمان بالاتر از تورم میانگین در جامعه است، گفت: قیمت دستگاه‌هایی مانند MRI، لوازم سی‌تی‌اسکن، داروها، کیت‌های آزمایشگاهی و ... تا پنج الی هفت برابر شده است. همه این موارد به عنوان جزء فنی در نظر گرفته شده و باید لحاظ شود. باید در کشور کف تاب‌آوری مراکز ارائه‌دهنده خدمت را بررسی و احصاء کنیم و از دولت هم انتظار داریم که آنها را اعمال کند.
لزوم افزایش تعرفه‌ها؛ از هتلینگ تا ویزیت
وی درباره بخش‌های مختلف تعرفه که باید مورد توجه قرار گیرد، گفت: به عنوان مثال در حال حاضر در بخش هتلینگ ببینید که قیمت هتل‌داری در مراکز درمانی اعم از ساختمان، تخت، مواد غذایی که باید به بیمار و همراه بیمار ارائه شود و ... چقدر افزایش یافته است. در زمینه آزمایشگاه، قیمت کیت‌ها چند برابر شده است. ما انتظار داریم که وقتی آزمایش می‌دهیم، متخصص پاتولوژی به درستی آزمایش‌مان را بررسی کند و وقتی قیمت‌ها چند برابر شد، این مستلزم تعیین و افزایش مناسب تعرفه‌هاست. حتی در حوزه مطب‌داری و نسخه‌نویسی، باید توجه کرد که یک متخصص اطفال دو سال قبل در تهران چقدر اجاره مطب می‌پرداخته و اکنون اجاره مطب چقدر است؟. بنابراین ویزیت هم باید افزایش مناسب داشته باشد تا برای پزشک، کار در مطب به‌صرفه باشد.
افتتاح مطب مامایی به صفر رسیده است
سالاریان گفت: در حال حاضر طبق مشاهداتی که داشته‌ایم، استقبال برای افتتاح مطب بسیار کم شده و بسیاری از مطب‌های فعال هم به دلیل مشکلات درآمدی بسته شدند. زیرا مطب‌داری از نظر اقتصادی به‌صرفه نیست. همچنین بسیاری از مطب‌ها هم به کارهای غیرضرور تغییر عملکرد داده‌اند. البته ما نمی‌گوییم که انجام اقدامات و اعمال زیبایی بد است و باید به میزان نرمال در دسترس مردم باشد، اما اینکه فوق‌تخصص رشته‌های مختلف کار زیبایی کنند، معنا ندارد. جامعه برای یک فرد امکانات گذاشته تا درس تخصصی و فوق‌تخصصی بخواند، اما وقتی فارغ‌التحصیل می‌شود، نمی‌تواند مایحتاج، مسکن و ماشین‌اش را تامین کند. در نتیجه مجبور است کاری را انجام دهد که اصلا نیاز به این همه سال آموزش نداشته است. این موارد نشان می‌دهد که ما در تعرفه‌گذاری و نرخ‌گذاری خدمات سلامت، درست عمل نکردیم و دولت حق جامعه پزشکی را ادا نکرده است.
وی درباره وضعیت تعطیلی مطب‌های پزشکی در سال‌های اخیر، گفت: افتتاح کلینیک‌ها و موسسات درمانی، بسیار کاهش یافته است. در برخی رشته‌ها مانند مامایی که افتتاح مطب به صفر رسیده است. به این معنا که افتتاح مطب مامایی در کل کشور شاید در سال انگشت‌شمار باشد یا ایجاد مطب جدید در زمینه طب پایه و عمومی بسیار کم شده است و اگر هم ایجاد شود، در حوزه خدمات زیبایی و اعتیاد است. البته نه اینکه ارائه این خدمات بی‌ارزش باشد، بلکه نشان می‌دهد که ارائه خدمت در سایر حوزه‌های پزشکی یه هیچ‌وجه به صرفه نیست و این باعث می‌شود که مردم خدمت مورد نیازشان را دریافت کنند.
تخصص‌ها و فوق‌تخصص‌هایی که در خطرند
سالاریان با بیان اینکه جامعه پزشکی کشور به لحاظ علمی بسیار موفق است، اظهار کرد: در کشورهای پیرامونی‌مان و در دنیا، در حوزه پزشکی حرف برای گفتن داریم. بنابراین لازم است که این سرمایه حفظ شود و با بی‌تدبیری آن را از دست ندهیم. باید توجه کرد که اکنون با این وضعیت درآمدی پزشکان و تعرفه‌های پزشکی، رشته‌هایی مانند عمومی، داخلی و اطفال در خطرند و اخیرا رشته‌های جراحی هم مانند جراحی عمومی به این گروه اضافه شدند. کرسی‌های بسیاری از رشته‌های پزشکی مانند عفونی، اطفال و... خالی مانده و این موضوع اخیرا هم به رشته‌های فوق‌تخصصی تسری یافته است. به عنوان مثال فوق جراحی قلب و ... فرد می‌گوید من سال‌های عمرم را در یک رشته فوق‌تخصصی حساس آموزش ببینم، در بالای ۴۰ سالگی فارغ‌التحصیل شوم و بعد ببینم بازاری وجود ندارد و تعرفه‌های تعیینی هم اصلا منطقی نیست. با این شرایط کرسی‌های آموزشی در این رشته‌ها خالی می‌ماند.
وی درباره رشته‌های در معرض خطری که داوطلب برای آنها کم است، گفت: زمانی که حقوق مکفی باشد و امکانات وجود داشته باشد، کسی بدش نمی‌آید که مدرک بالاتر اخذ کند، اما وقتی فردی می‌بیند که در بالای ۴۰ سالگی فارغ‌التحصیل می‌شود و نمی‌تواند خرج مطبش را دربیاورد و باید یک حقوق حداقلی و کارمندی را که می‌توانسته در سن ۲۰ سالگی به دست آورد، اکنون در ۴۰ سالگی در بیمارستان به‌دست آورد، قطعا گرایشی برای خواندن تخصص در برخی رشته‌ها ندارد. متاسفانه رشته‌های مادر هستند که اقبال نسبت به آنها کم شده است؛ مانند تخصص طب اورژانس، عفونی، داخلی و... و این موضوع دارد به سمت رشته‌هایی که در گذشته لوکس هم محسوب می‌شد، کشیده می‌شود. به عنوان مثال درباره فوق‌تخصص جراحی‌های اطفال، قلب، قفسه سینه و ... حتی تخصص‌هایی که بسیار استراتژیک است، مانند فوق تخصص عروق و ... در خطرند و کرسی‌هایشان خالی می‌ماند. زیرا فارغ‌التحصیلی که در دوره عمومی یا تخصص می‌خواهد به مقطع بالاتر رود، بررسی می‌کند و می‌بیند که دو سال باید با کمترین حقوق که در حد دانشجویی است، سخت‌ترین کار را انجام دهد و بعد از فارغ‌التحصیلی هم بازار دلچسب نیست. بنابراین به‌جای این کار، یا بازارهای جذاب‌تری در کشورهای اطراف وجود دارد که مهاجرت می‌کنند یا اینکه وارد بازارهای جذاب‌تر و پول‌سازتر داخلی می‌شوند.
سالاری ادامه داد: در عین حال نمی‌توان همکاران ما را سرزنش کرد؛ چراکه آنها هم باید امرار معاش کنند، زندگی کنند و بتوانند پاسخگوی خانواده باشند. بازار زیبایی اکنون بسیار داغ شده و بسیاری از همکارانی که در رشته‌های مختلف تحصیل کردند و رشته‌های استراتژیکی هم دارند، می‌بینیم که در مطب‌ها و بیمارستان‌ها به سمت اعمال جراحی زیبایی روی آوردند. البته باید توجه کرد که اینهم مُسَکن است و ماندگار نیست. به نظر می‌رسد که با ادامه روند در سال‌های آتی از نظر تخصص و خدمات پزشکی دچار آسیب و معضلات زیادی می‌شویم و مردم در این زمینه دچار خسران خواهند شد.
